واجب سوم از واجبات خرید و فروش فیش حج تمتع «وقوف» در «مزدلفه» است و از اجزا فیش حج محسوب مى شود.
زمان و انواع وقوف مشعر
1 ـ وقوف اختيارى مشعر:
الف ـ وقوف اختيارى مشعر براى افرادى كه عذرى ندارند از طلوع فجر (وقت اذان صبح) روز عيد قربان آغاز مى شود؛ و هر چند ـ بنابر اشهر و احوط ـ ماندن تا طلوع آفتاب، واجب است ولى مقدار ركن به اندازه اى است كه عرفا «بودن در مشعر» صدق كند و لو اين كه كم باشد؛ و اگر كسى عمدا قبل از طلوع، كوچ كند، كار حرام انجام داده ولى حج او صحيح است و بعضى يك گوسفند كفّاره واجب دانسته اند.
ب ـ بيتوته در مزدلفه (مشعر) در شب عيد بنابر احوط، واجب است.
2 ـ وقوف اضطرارى مشعر:
افرادى كه به جهت عذرى نتوانند وقوف اختيارى مشعر را درك نمايند، بايد وقوف اضطرارى نمايند.
مشعر داراى دو وقت اضطرارى است:
الف ـ اگر مقدارى بين طلوع آفتاب تا ظهر روز عيد در مشعر الحرام باشند، كافى است.
ب ـ زنان و كودكان و اشخاص پير و بيماران و يا كسانى كه كار ضرورى دارند، وقوف در شب عيد در مشعر براى آنها كافى است.
براى اين دسته افراد، جايز است بعد از صدق وقوف در شب باقصد قربت، قبل از طلوع فجر، به سوى منى كوچ نمايند.
نيت وقوف مشعر
1 ـ وقوف در مشعر الحرام بايد با نيت و قصد قربت باشد.
2 ـ اگر كسى خواست علاوه بر نيت قلبى آن را بر زبان آورد، مى تواند اين جمله را بگويد: «وقوف مى نمايم در مشعر الحرام به نيت فیش حج تمتع واجب يا مستحب قربة الى اللّه ».
در وقوف مشعر طهارت شرط نيست
در وقوف در مشعر ـ مانند وقوف در عرفات ـ داشتن وضو و غسل، شرط نمى باشد.
كوچ كردن از مشعر
اگر كسى بدون عذر قبل از طلوع فجر از مشعر الحرام كوچ نمايد در حالى كه شب عيد را در آنجا با قصد قربت وقوف نموده و وقوف اختيارى عرفات نيز از او فوت نشده باشد، حج او ـ بنابر مشهور كه قوى است ـ صحيح مى باشد، لكن يك گوسفند بايد كفّاره بدهد.
ترك وقوف مشعر و عرفات يا يكى از آنها
با توجه به آنكه برخى افراد به هر دليل وقوف عرفات و مشعر يا يكى از آن دو از آنها فوت مى شود و وقوف در عرفات و مشعر داراى وقوف اختيارى و اضطرارى است، حالتهاى مختلفى براى ترك وقوف، متصوّر
است كه در برخى صور فیش حج صحيح و در برخى ديگر موجب بطلان حج ولو بنابر احتياط، مى شود. اين صور عبارتند از موارد ذيل:
ترك وقوفى كه موجب بطلان حج نمى شود
اگر كسى موفق نگرديد كه هر دو وقوف اختيارى عرفات و مشعر را درك نمايد، حال او بر چند گونه است:
1 ـ شخصى كه وقوف اختيارى عرفات و اضطرارى مشعر را درك كند، فیش حج او در صورتى كه فوت وقوف مشعر، عمدى نبوده صحيح است، مگر آنچه در صورت ادراك اختيارى عرفه با اضطرارى ليلى مشعر، گذشت.
2 ـ اگر كسى وقوف اضطرارى عرفات و اختيارى مشعر را درك نمايد، فیش حج او در صورتى كه فوت وقوف اختيارى عرفات، عمدى نبوده، صحيح است.
3 ـ اگر كسى فقط وقوف اختيارى مشعر را درك نمايد، چنانچه ترك وقوف اختيارى و اضطرارىِ عرفات عمدى نباشد، حج او صحيح است.
4 ـ اگر كسى فقط وقوف اختيارى عرفات را درك نمايد چنانچه وقوف اختيارى مشعر را عمدا ترك نكرده، اظهر صحت حج است.
5 ـ چنانچه شخصى وقوف اضطرارى عرفات و يكى از دو وقوف اضطرارى مشعر ـ بنا بر اظهر ـ را درك نمايد، در اين صورت اگر وقوف اختيارى هر يك، بدون عذر ترك نشده باشد، بعيد نيست حج او صحيح باشد اگر چه احوط آن است كه با بقاى استطاعت يا استقرار حج، آن را اعاده نمايد.
ترك وقوفى كه موجب بطلان حج مى شود
1 ـ اگر كسى هيچ يك از وقوفهاى اختيارى و اضطرارى را درك ننمايد، حج او باطل است چه عمدا باشد و چه سهوا، و لازم است با همان احرام با نيت عدول ـ بنابر احتياط واجب ـ به فیش حج عمره مفرده عدول نمايد و آن را بجا آورد و در صورتى كه حج بر عهده او مستقر بوده يا استطاعتش تا سال بعد باقى بماند، حج را اعاده نمايد.
2 ـ اگر فقط وقوف اضطرارى عرفات را درك نمايد، حج او باطل است.
3 ـ اگر فقط يكى از دو وقوف اضطرارى مشعر را درك نمايد، در اين صورت اگر وقوفهاى ديگر را بدون عذر ترك ننموده، احتياط آن است كه اعمال را به قصد وظيفه فعلى انجام دهد و حج را اعاده نمايد.
اعمال مِنى
1 ـ هر گاه وقوف مشعر به پايان رسيد، حُجاج بايد به سوى منى روانه گردند و اعمالى كه در آنجا واجب است، انجام دهند.
2 ـ ترتيب در اعمال منى، واجب تكليفى است على الاشهر الاحوط نه شرطى، و اگر كسى مثلاً قبل از قربانى حلق يا تقصير نمايد، مجزى است ولازم نيست بعد از قربانى كردن اعاده كند.
3 ـ سه عمل در منى ـ به ترتيب ذيل ـ واجب است:
عمل چهارم حج و عمل اوّل منى: رمى جمره عقبه
واجب چهارم از واجبات حج، زدن سنگريزه در روز عيد به جمره عقبه است.
شرايط پرتاب سنگريزه
1 ـ نيت و قصد قربت؛و اگر خواست آن را بر زبان آورد مى تواند اين جمله را بگويد: «رمى جمره عقبه انجام مى دهم از حج تمتع واجب يا مستحب قربة إلى اللّه »؛
2 ـ تعداد سنگريزه ها بايد هفت تا باشند و كمتر از آن كافى نيست؛
3 ـ سنگريزه ها جداگانه پرتاب شوند و زدن چندتايى باهم كافى نيست؛
4 ـ در حالت قدرت و اختيار، خود شخص بايد آنها را پرتاب نمايد؛
5 ـ سنگريزهها بايد پرتاب شوند و گذاشتن آنها بر جمره، كافى نيست، ولى اگر در راه به چيزى برخورد نمايد سپس به جمره اصابت نمايد، اگر از اول تا آخر، رمى صدق نمايد، ظاهر كفايت آن است.
6 ـ سنگريزه ها به جمره اصابت نمايند.
زمان رمى
رمى بايد در روز، بين طلوع و غروب آفتاب صورت گيرد و زنان و كسانى كه كوچ از مشعر برايشان در شب جايز است، ـ بنابر اظهر ـ مى توانند شب عيد، رمى جمره نمايند.
تذكر
1 ـ رمى از طبقه دوم جائز است.
2 ـ رمى به وسيله فلاخن و امثال آن، خلاف احتياط است.
مشخصات سنگريزه
1 ـ سنگريزه ها بايد از حرم باشند و بهتر آن است كه از مشعر جمع آورى شوند.
2 ـ سنگها بِكر و دست نخورده باشند، يعنى قبلاً به گونه صحيحى پرتاب نشده باشند.
3 ـ رمى با سنگريزه مرمر جائز است.
شك در رمى و شرايط آن
1 ـ هر گاه شك كند كه سنگريزه به جمره اصابت نموده يا نه، بنا بگذارد كه اصابت نكرده و سنگ ديگرى بزند.
2 ـ هر گاه شك كند كه آيا پرتاب او به هفت مرتبه رسيده يا نه، بايد به قدرى پرتاب نمايد تا اطمينان حاصل شود.
3 ـ اگر شك كند كه سنگى دست نخورده و بكر است يا نه، مى تواند بنا بگذارد كه بكر و دست نخورده است.
4 ـ كسى كه دراين امور وسواس داشته باشد يا كثير الشك باشد، بايد طبق متعارف مردم عمل نمايد.
5 ـ بعد از پايان يافتنِ پرتاب سنگريزه و انصراف از آن اگر شك در تعداد رمى يا شرايط سنگريزه نمايد، به شك خود اعتنا نكند.
6 ـ تكرار رمى از روى احتياط، مانعى ندارد.
فراموشى يا ترك رمى جمره
چنانچه كسى رمى جمره را ترك نمايد يا بعدا بفهمد كه رمى او باطل بوده است، چند حالت ممكن است داشته باشد:
1 ـ اگر فراموش كرده بود يا مسأله را نمى دانست، تا روز سيزدهم هر وقت فهميد آن را انجام دهد با جلو انداختن رمى قضا بر رمى اداء همان روز؛ و همچنين است ـ بنابر احتياط ـ اگر عمدا باشد.
2 ـ هر گاه شب فهميد كه رمى را ترك كرده، بايد روز بعد آن را انجام دهد، به نحوى كه گذشت كه تقديم قضا بر ادا كند مگر آنكه از افرادى باشد كه رمىِ در شب براى آنها جايز است.
3 ـ اگر بعد از روز سيزدهم فهميد، در سال بعد اگر ممكن باشد خودش و اگر نه نائبش آن را بجا آورد و همچنين است اگر بعد از بازگشت از حج يادش بيايد.
كسى كه قدرت بر رمى نداشته باشد
1 ـ افرادى كه به هيچ عنوان خودشان نمى توانند رمى نمايند، يا براى آنها مشكل است به نوعى كه غير قابل تحمل است، بايد نائب بگيرند.
2 ـ اگر كسى براى رمى نائب گرفت و بعد خودش امكان رمى برايش حاصل شد، در حالى كه وقت باقى است، احوط اعاده رمى است.
3 ـ بيمارى كه اميد بهبودى تا مغرب ندارد ولى احتمال مى دهد كه در شب بتواند رمى نمايد، احتياط آن است كه نائب بگيرد و خودش هم در شب رمى نمايد.
4 ـ اگر بيمار در اثناى رمى نائب، بهبودى يابد و قدرت بر رمى پيدا نمايد، رمى را از سر بگيرد.
منبع : Behjat.ir
آموزش مناسک حج عمره, آموزش مناسک حج تمتع, خرید فروش حج, فیش حج, فروش فیش حج, فیش مکه, خرید فروش فیش حج تمتع